Memduh Aslan – Prof.Dr., Öğretim Üyesi

Görünmez Rakibe Karşı Üstünlük Savaşı: Yapay Zeka Çağında Avukatın Değer Biyografisi

By admin | 5 Ekim 2025

Hukuk mesleği, yapay zekanın radikal dönüştürücü gücüyle karşı karşıya. Başlangıçta verimlilik artışı ve adalete erişim demokratikleşmesi vaat eden bu teknoloji, dilekçe yazmak gibi “sıradan avukatlık” faaliyetlerini değersizleştirerek mesleğin temelini sarsıyor. Temel dil modellerinin hızla gelişmesi ve bedelsiz erişilebilirliği, ölçek ekonomisi tabanlı çözümleri kullanan avukatları stratejik bir monokültür tuzağına itiyor. Zira herkesin aynı teknolojiyi kullanması, stratejilerin tek tipleşmesine, dolayısıyla öngörülebilirliğin artmasına yol açarak en büyük silahları olan “öngörülemezliği” kendi elleriyle teknolojiye teslim etmelerine neden oluyor. Dahası, yapay zeka tarafından üretilen metinlerin yargı tarafından “ruhsuz” bulunma riski ve yargıçların entelektüel bağımsızlıklarını korumak adına “makine öğrenmesini iflas ettirecek” yeni içtihatlar geliştirme potansiyeli, bu monokültürün iflasını hızlandırıyor. Gelecekte ayakta kalacak avukatlar, genel ve yaygın teknolojileri kullanmak yerine, kendi özgün stratejileriyle beslenmiş “tekil” yapay zeka modelleri geliştiren veya rakibin teknolojik zaaflarını okuyabilen “dahi stratejistler” olacaktır. Bu çağda verimlilik değil, stratejik üstünlük; insanı kopyalayan değil, insan zekasını takviye eden özgünlük belirleyici olacak. Bu nedenle, hukuk eğitimi, ezberden uzaklaşarak stratejik düşünme, oyun kurma ve yıkıcı hamleler geliştirme yeteneklerini merkeze almak zorunda; aksi takdirde üstünlük vaat eden bu yeni güç, ruhumuzla ve stratejik bağımsızlığımızla ödeyeceğimiz tehlikeli bir anlaşmaya dönüşebilir.

Fiyat İstikrarını Sağlamada Merkez Bankasının Kullanabileceği Araçların Yeterliliği ve Gözümüzün Önündeki Fırsat

By admin | 20 Haziran 2023

Seçim sonrası ekonomi yönetimimizde değişiklikler oldu ve yeni yöneticilerin uygulayacakları politikaları hepimiz merak ediyoruz. Öncelikli sorunlar olarak;

– enflasyon (fiyatların yükselişi),

– hayat pahalılığı (gelirlerin ihtiyaca yeterli olmaması),

– devalüasyon (Ulusal paranın yabancı paralara karşı değerinin düşmesi) ön plana çıkıyor. Merkez bankasının, kanununda tanımlanan, temel amacı ise fiyat istikrarının sağlanması. Bu sorunlar ise fiyat istikrarını bozan etmenler olarak öne çıkıyor.
Türkiye’nin ortodoks politikaları uygulama veya uygulasa bile sonuç alma olanağı maalesef yoktur. Heterodoks politikalar ise zaman kazandırma fonksiyonunu kaybetmiş görünüyor.
Muhtaç olduğumuz kaynak gözümüzün önünde durmaktadır.

İstanbul Finans Merkezinde Sağlanan Vergi ve Diğer Teşviklerin Değerlendirilmesi

By admin | 5 Mart 2023

İFM kanunu ile vergi uygulamalarına esas olmak üzere Finansal hizmet ihracatı kavramı getirilmiştir. Buna göre bir finansal hizmetin ihracat sayılabilmesi için Finansal kuruluşun İFM’de faaliyet göstermek için katılımcı belgesi alması, finansal hizmetin yurt dışında yerleşik kişilere sunulması ve hizmetten nihai olarak yurtdışında faydalanılması gerekmektedir. Finansal kuruluşların kendi nam ve hesaplarına gerçekleştirdikleri türev işlemleri, portföylerine varlık alma veya portföylerinden varlık satma işlemleri ile yurtiçinde yerleşik kişilerin tasarruflarını yurt dışına çıkaran faaliyetleri ise hizmet ihracatı kapsamında yer almayacaktır.
İFM kanunu ile finansal kuruluşların finansal hizmet ihracatı niteliğinde elde ettikleri kazançlarının 2031 yılı vergilendirme döneminde kadar tamamı kurumlar vergisi matrahından indirilecektir. Daha sonra ise indirim kazancın %75’i ile sınırlı olacaktır. Finansal hizmet ihracatı kapsamına giren işlemlerden finansal kuruluşların lehe aldıkları paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna edilmiştir. Finansal hizmet ihracatına ilişkin her türlü işlemler harçtan ve bunlar için düzenlenecek belgeler damga vergisinden müstesna tutulmuştur. Ayrıca, finansal kuruluşların İFM’de bulunan merkez ve şubelerinden 5 yıl boyunca finansal faaliyet harcı da alınmayacaktır.

Kira Bedellerinin Fahiş Belirlenme Sorunu

By admin | 25 Şubat 2023

Kira bedellerinin tam olarak belirlenmesini düzenleyen bir mevzuat ve buna uymamanın karşılığında ceza düzenlemesi yok. Kira bedellerinde geçici olarak artış için konulan %25’lik sınırın hukuki olup olmadığı da tartışmalı. Kira geliri gayrimenkul sermaye iradı olarak takip eden yılda beyan edilip vergileniyor. Kira bedellerinin artmasını engellemek için kullanılabilecek bir vergisel argüman da yok, zira geçmişe yönelik vergileme de olmaz. Çözüm, kira tavanının emlak vergi değerine bağlanmasıdır.

Vergi Usul Kanununda emsal kira bedeli düzenlemesi var ama sadece vergilendirmeye esas. Temel yaklaşım, yakınlar dışında bedelsiz kira olmaz, almamış olman vergi ödememeni gerektirmez mahiyetinde. Emsal kira bedeli asgari kira bedelinin ne olması gerektiğine delalet edebilir ama azamisi için bir anlam ifade etmez.

Bir Öğretim Üyesinin Gözünden Hibrit Lisans Eğitimi

By admin | 20 Şubat 2023

Lisans seviyesinde öğretim süreci, öğretim üyesinin anlatılacak konuları belirlemesi, buna uygun hazırlık yapması, ders materyali toplaması veya oluşturması, hedef öğrenci grubunun bilgi ve bilgi alma seviyesinin tespit edilmesi (yeni gruplarda bir kaç hafta alabilir), Varsa bilgi asimetrisinin giderilerek simetri kurulması, müfredatı tamamlatacak surette ders hızının ayarlanması, öğrencilerin derse ilgisinin eşanlı takip edilmesi, bilginin öğrenciye ulaştığından emin olunması, dağılan dikkatin toparlanması, konunun anlaşıldığını teyit için öğrenciye soru sorulması, en iyi öğrencilerin cevapları ile akranlarca bilginin tekrarlanması, eksik veya hatalı bilgilerin düzeltilmesi, öğrencinin soru sormasını sağlayarak eksikliklerinin tespit edilmesi ve öğrenme farkındalığının sağlanmamsı, eksiklerin tamamlanması gibi bir çok yöntem ve strateji öğretim üyeleri tarafından öğretimde kullanılmaktadır. Yüz yüze eğitimlerde sınıf mevcudu 100’ü geçmediği takdirde öğretim üyesi bunları uygulamakta sıkıntı yaşamamaktadır.

Depremin Yaralarını Sarabilecek Durumda Olmak ve Kamu Maliyesi

By admin | 7 Şubat 2023

Depremin barınma sorunlarından başka sorunlara da sebep olabileceğini akıldan çıkarmamak gerekir. Depreme hazırlığı, sadece bina inşaatına indirgemenin ne kadar eksik olduğunu 24 yıl içerisinde görme durumunda kaldık. Şehirlerimizi dengesiz bir şekilde büyümesine temel sebeplerin ekonomik aktivitelerin belli yerlerde toplanması ve tarım politikasındaki yanlışlıklar nedeniyle kırsal ekonominin zayıflaması olduğunu göz önüne almak gerekir. Şehirlerde yaşamaya talebin artması altyapı hizmetlerini zorlaştırdığı gibi, ekonomik aktivitesi yoğun bölgelerde oluşan rantlardan faydalanmak isteyen aşırı serbest piyasa aktörlerinin kuralları ve genel politikaları umursamadan yapı üretmesine sebep olmaktadır. Çarpık ve kontrolsüz şehirleşmenin, depremin yıkıcı etkilerinin büyümesinin en önemli sebebi olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir.

Zor Kullanma

By admin | 29 Ocak 2023

Zor kullanma yetkisinin kullanılması borçlunun malının borçlunun özel mülkiyetinde veya mülkiyetinde olmasa bile kendisinin veya ailesinin özel olarak kullanımına tahsis edilmiş olan yerlerde veya konutunda bulunması halinde özel hayatın gizliliği ve konut dokunulmazlığı haklarına temas edilmektedir. Buraya yapılacak müdahaleler için anayasamız gereğince hakim kararına belirli aşamalarda ihtiyaç duyulmasına karşın 1924 anayasasının yürürlükte olduğu dönemde geçerlilik kazanmış olan düzenlemede sonraki yıllarda bir düzenleme yapılmamıştır. Fiili haciz işlemelerinde gerekli olan zor kullanma yetkisinin yargı denetimine tabi tutulacak mekanizmaların oluşturulması gerekmektedir. Zor kullanma yetkisi kişinin temel hak ve hürriyetine müdahaleyi zorunlu kıldığından bu yetki kullanılırken idare takdir yetkisini durumun icabına göre ölülü olarak kullanmalı, kamu alacağının biran evvel tahsili ile borçlunun maddi ve manevi varlığının ölçüsüz olarak bozulmasını engelleyecek şekilde hem borçlunun hem de alacaklı idarenin hakları mümkün olduğu kadar telafi edecek dengeye de dikkat edilmesi gerekmektedir.

The Effect of Tax Damages on The Need Borrowing and Its Impact of Cost

By admin | 29 Ocak 2023

The main source of financing of public expenditures that the state is obliged to make is taxes. In cases where public expenditures exceed public revenues, states that need additional income sources may resort to borrowing. It is not possible to earn permanent income from other methods other than these two main sources of income. Public borrowing can also sometimes be used as a fiscal policy. Uncollectible taxes are one of the reasons why public revenues remain insufficient against public expenditures. Failure to collect taxes for various reasons causes tax damage. The state conducts tax audits in order to collect these taxes that it has lost. It also makes audit expenditures for these audits. However, these taxes are tried to be collected through tax structuring at various times. When the estimated and accrued taxes in the initial appropriations cannot be collected, the government resorts to borrowing. As a result of this borrowing, borrowing costs arise. The interest burden to be paid increases. Especially when indexed to foreign currency, the size of the costs becomes even more evident. In our study, the years 2017-2022 were considered, taking into account the statute of limitations. With cross-data evaluation, it has been investigated how much tax collection is, what types of taxes are the most uncollectible, how much expense is made for tax auditing, and how much tax is collected against these expenses. It has been tried to determine how much borrowing was applied due to the taxes that could not be collected as a result of tax destruction and the cost of this borrowing.

Use of Digital Currency in Tax-Free Financing of Public Spending

By admin | 29 Ocak 2023

Blockchain technology and its leading mysterious asset cryptocurrency cause new revolution of the world. But the revolution is not crypto assets themselves, today profiting on crypto assets is a temporary situation, eventually the authority will dominate the technology. The ledger technology is more revolutionary than crypto assets. Ledger technology is more revolutionary than crypto assets. While electronic money defined as a term in directive 2000/46/EC of The European Parliament and Of the The Council, blockchain was developed in 2008 and bitcoin came alive in 2009. By crypto assets threaten the public rules as using for laundering the dirty money of underground economy. When crypto assets became a mean of laundering the dirty money of underground economy and threaten the public rules , governments began to regulate the subject. Central Banks began to study on the national digital currency. But on the other hand, digital currency probably there will be a serious problem of money creation capabilities of banks over deposit money. And, this will also cause a deficit of money source for crediting the markets. In this study, we are offering a new temporary digital currency (STEPARA) that can be created by banks without any necessity for money source for conventional banking affairs. STEPARA is not available for saving, so the money necessity (seigniorage right) that will arise from the value added, could be covered by central banks. This new bank currency (STEPARA) that funded by the future commercial receivables could also used for liquidation of the commercial debts against other traditional means as checks, bonds, policies etc. We simulate, calculate and show the affects on micro, macro and public economy, when if STEPARA used against the checks in 2018 and or when the company discounted its future receivables in to cash same day of sales.

Uluslararası Ticarette Teslim Yerinin Damga Vergisi Yükümlülüğüne Etkisi

By admin | 29 Ocak 2023

Damga Vergisi, hukuki işlemlerin dayanağını teşkil eden evrak ve belgeler üzerine konulmuş hukuki geçerlilik vergileri olarak tanımlanmıştır. Ancak bir belgenin hukuki geçerliliği için damga vergisi yükümlülüğünün yerine getirilmiş olmasına gerek yoktur. Türkiye’de düzenlenen satış sözleşmeleri damga vergisine tabidir. Yabancı ülkelerde düzenlenen sözleşmeler ise Türkiye’de hükümlerinden faydalanılmak üzere resmi kurumlara ibraz edildiğinde damga vergisine tabi olacaktır. Çalışmamızda yurtdışında düzenlenen satış sözleşmelerinde teslim yerinin damga vergisine ve resmi kurumun gümrük idaresi olması halinde damga vergisinin gümrük yükümlülüklerine olan etkisi değerlendirilmiştir.